Δεν είναι κάτι καινούργιο, η τεχνητή νοημοσύνη έχει διεισδύσει σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας. Έτσι έχει μπει και σε κάθε γωνιά της ταξιδιωτικής βιομηχανίας: καθορίζει τις τιμές των πτήσεων, εξετάζει τις ζημιές στα ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα με ακρίβεια, μπλοκάρει ύποπτες κρατήσεις και αναλύει ακόμα και τον αέρα στα δωμάτια των ξενοδοχείων για σημάδια κρυφών καπνιστών.
Για τις ταξιδιωτικές εταιρείες, η τεχνητή νοημοσύνη είναι ο άγρυπνος κόπτης κόστους. Ωστόσο, για τους ταξιδιώτες είναι ένα αμφίβολο συνοδευτικό: η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να είναι ένας εξατομικευμένος ταξιδιωτικός πράκτορας, ή μπορεί να είναι ένας περιοριστικός συνοδός που παρακολουθεί κάθε μέρος του ταξιδιού σας και μερικές φορές σας επιβαρύνει με υψηλότερα κόστη.
Υπάρχει ήδη έλλειψη διαφάνειας για να κατανοήσουν οι άνθρωποι το κόστος του ταξιδιού τους, και αυτό γίνεται ακόμη πιο ασαφές όταν τα Μεγάλα Γλωσσικά Μοντέλα εμπλέκονται «Το ερώτημα είναι πώς το κάνουν αυτό αποτελεσματικά στο παρασκήνιο», λέει ο Ari Lightman, καθηγητής στο Heinz College of Information Systems and Public Policy του Πανεπιστημίου Carnegie Mellon, αναφερόμενος στις ταξιδιωτικές εταιρείες που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη. «Το κάνουν προς το συμφέρον σας ή προς το δικό τους συμφέρον; Μερικές φορές, τα δύο δεν συμπίπτουν».
Αυτό ήταν το ερώτημα που αντιμετώπισε η Delta αυτό το καλοκαίρι, όταν η αεροπορική εταιρεία ανακοίνωσε στους επενδυτές ότι έχει αρχίσει να χρησιμοποιεί γενετική τεχνητή νοημοσύνη για να καθορίζει τις τιμές περίπου του 3% των πτήσεων της στις ΗΠΑ και ότι σχεδίαζε να επεκτείνει αυτό το μέτρο ώστε να καλύπτει περίπου το ένα πέμπτο των δρομολογίων μέχρι το τέλος του έτους. Ακολούθησε άμεση αντίδραση, συμπεριλαμβανομένης μιας επιστολής από γερουσιαστές των ΗΠΑ που εξέφραζαν την ανησυχία τους ότι το σχέδιο θα οδηγούσε σε αυξήσεις των τιμών «μέχρι το σημείο που θα ήταν ανυπόφορο για κάθε άτομο».
Η AI ελέγχει ακόμα και τη συμπεριφορά των ταξιδιωτών
Yiwen/Unplash
Οι ταξιδιώτες ήδη απεχθάνονται τη δυναμική τιμολόγηση. Μπορούν να προσπαθήσουν να παρακολουθήσουν τις αλλαγές στις τιμές με το Google Flights, αλλά στο τέλος δεν έχουν τη δυνατότητα να γνωρίζουν αν παίρνουν την καλύτερη προσφορά όταν αποφασίζουν να αγοράσουν. Υπάρχουν μερικοί νικητές και μερικοί πολύ απογοητευμένοι ηττημένοι. Για παράδειγμα, μπορεί δύο άτομα να αγοράσουν τα ίδια εισιτήρια με διαφορά μόλις μερικών λεπτών και το ένα άτομο να τα βρει στα 84 ευρώ και το άλλο στα 103 ευρώ.
Η δυναμική τιμολόγηση με γενετική τεχνητή νοημοσύνη σημαίνει ότι αυτές οι αλλαγές μπορούν να συμβούν πολύ πιο γρήγορα, λέει ο Richie Karaburun, καθηγητής στο SPS Tisch Center of Hospitality του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Τώρα οι εν δυνάμει ταξιδιώτες μπορεί να τις βλέπουν να αλλάζουν «όχι σε καθημερινή βάση, όχι σε ωριαία βάση, αλλά σε λεπτομερή βάση», σημειώνει.
Η τεχνητή νοημοσύνη δεν λειτουργεί απλώς ως μεσάζων για τη διαπραγμάτευση των τιμών – ελέγχει και τη συμπεριφορά των ταξιδιωτών. Πρόκειται για μια αναβάθμιση της δυναμικής τιμολόγησης, ενός μακροχρόνιου στοιχείου του ταξιδιωτικού κλάδου, όπου οι τιμές αυξάνονται και μειώνονται με βάση παράγοντες όπως η ημερομηνία κράτησης και η ζήτηση.
Οι εταιρείες που εντάσσονται στην ταξιδιωτική βιομηχανία έχουν βρει τρόπους να χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη προς όφελός τους. Για παράδειγμα, η εταιρεία ενοικίασης αυτοκινήτων Hertz εγκατέστησε το UVeye, ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που σαρώνει τα αυτοκίνητα για να ελέγχει αν έχουν χτυπήματα και γρατσουνιές. Η Emily Spencer, εκπρόσωπος της Hertz, σημειώνει στο Business Insider, ότι ο παλιός τρόπος ελέγχου «προκαλούσε σύγχυση και απογοήτευση» και «ήταν χειροκίνητος, υποκειμενικός και ασυνεπής».
Το νέο σύστημα προσφέρει «ακρίβεια, αντικειμενικότητα και διαφάνεια στη διαδικασία», λέει η Spencer. «Στόχος μας με αυτή την πρωτοβουλία είναι να βελτιώσουμε την ασφάλεια, την ποιότητα και την αξιοπιστία του στόλου μας και να δημιουργήσουμε μια πιο συνεπή εμπειρία ενοικίασης για τους πελάτες μας». Η Hertz έχει σαρώσει σχεδόν 1 εκατομμύριο αυτοκίνητα μέχρι στιγμής και πάνω από το 97% δεν είχε ζημιές που να επιβαρύνουν τον πελάτη.
Αντίστοιχα, η Airbnb χρησιμοποιεί τα τελευταία χρόνια την τεχνητή νοημοσύνη για να αποκλείσει τις κρατήσεις που ενδέχεται να είναι για πάρτι, εξετάζοντας δεδομένα όπως την ηλικία του χρήστη, τη διάρκεια της κράτησης και την απόσταση από την ιδιοκτησία — όλα στοιχεία που, σύμφωνα με την εταιρεία, μπορούν να συσχετιστούν με όσους διοργανώνουν πάρτι. Μέχρι το τέλος του 2024, εταιρεία ανέφερε μείωση κατά 54% στο ποσοστό όλων των αναφορών για πάρτι στις ΗΠΑ από το 2020. Αυτό θα μπορούσε να αποτρέψει τους ανθρώπους από το να προκαλέσουν ζημιά στην ιδιοκτησία ενός οικοδεσπότη ή να εμποδίσει μια νόμιμη διαμονή.
Η τεχνητή νοημοσύνη σαν προσωπικός ταξιδιωτικός πράκτορας
Οι ταξιδιώτες που θέλουν να «χακάρουν» το σύστημα χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να εξοικονομήσουν χρόνο και χρήματα. Υπάρχει το Mindtrip για εξατομικευμένα ταξιδιωτικά προγράμματα, το Gondola, το οποίο αντλεί τους πόντους επιβράβευσης από το email σας και προσπαθεί να βρει τις καλύτερες ταξιδιωτικές προσφορές, και εταιρείες όπως η Kayak που χρησιμοποιούν το ChatGPT ως εικονικό βοηθό.
Η Expedia χρησιμοποιεί εξατομικευμένες προτάσεις εδώ και χρόνια, αλλά τώρα διαθέτει έναν πράκτορα εξυπηρέτησης πελατών τεχνητής νοημοσύνης που χειρίζεται 143 εκατομμύρια συνομιλίες κάθε χρόνο, καθώς και ένα άλλο εργαλείο που δημιουργεί ταξιδιωτικά προγράμματα διακοπών από τα Instagram reels — κάνοντας τις ιδανικές διακοπές των κοινωνικών μέσων πιο κοντά στην πραγματικότητα.
Ωστόσο, ο εικονικός ταξιδιωτικός πράκτορας δεν έχει ακόμη απογειωθεί: το 2024, το 47% των ατόμων ηλικίας 34 ετών και κάτω δήλωσαν ότι αισθάνονται άνετα να χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να προγραμματίσουν ένα ταξίδι, το υψηλότερο ποσοστό από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα, σύμφωνα με έρευνα της YouGov σε 700 ενήλικες.
Το 2025, το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 34% για τους ενήλικες ηλικίας 24 ετών και κάτω και στο 38% για τα άτομα ηλικίας 25 έως 34 ετών, σύμφωνα με την επανάληψη της έρευνας τον Ιούλιο. Η SEO Travel, μια εταιρεία συμβούλων μάρκετινγκ στην Αγγλία, δημιούργησε 100 ταξιδιωτικά δρομολόγια με το ChatGPT πέρυσι και διαπίστωσε ότι το 90% από αυτά είχαν τουλάχιστον ένα λάθος — συμπεριλαμβανομένων αξιοθέατων που είναι μόνιμα κλειστά ή προτάσεις για επίσκεψη σε μέρη εκτός των ωρών λειτουργίας τους.
Όπως υποστηρίζει ο Haunstein της Delta, τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης είναι καλά μέχρι τις πληροφορίες που έχουν μάθει. Αυτό το κενό μπορεί να βλάψει τους ταξιδιώτες βραχυπρόθεσμα. «Χρειάζεστε βασικά δεδομένα για να λειτουργήσει οποιοδήποτε από αυτά τα γλωσσικά μοντέλα ή οποιαδήποτε μορφή τεχνητής νοημοσύνης και πώς παρέχετε το πιο καθαρό, τυποποιημένο, πλήρες και ακριβές σύνολο δεδομένων για την εκπαίδευση των μοντέλων;», λέει ο Andy Frawley, Διευθύνων Σύμβουλος της Data Axle, μιας εταιρείας μάρκετινγκ δεδομένων.
Αλλά αν αυτά τα σύνολα δεδομένων βελτιωθούν, υπάρχει η δυνατότητα η τεχνητή νοημοσύνη να λειτουργήσει τόσο για τους ταξιδιώτες όσο και για τις ταξιδιωτικές εταιρείες, βοηθώντας να συνδεθούν οι σωστοί μεταξύ τους. «Αν έχω προγραμματίσει ένα ταξίδι και έχω προϋπολογισμό 5.000 δολάρια, ποιος μπορεί να αξιοποιήσει το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού των 5.000 δολαρίων;» λέει ο Frawley. «Εκεί νομίζω ότι η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης για τη δημιουργία του εμπειρικού μέρους του ταξιδιού είναι που θα κάνει τη μεγάλη διαφορά βραχυπρόθεσμα».
Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να κάνει το ταξίδι σας πιο ακριβό ή μπορεί να σας βρει μια καλή προσφορά. Γίνεται όλο και πιο δύσκολο να ξέρετε αν βρίσκεστε στη νικήτρια ή στη χαμένη πλευρά του νομίσματος. Όταν οι εταιρείες εισάγουν την τεχνητή νοημοσύνη στα συστήματά τους με το πρόσχημα της αποδοτικότητας, διατρέχουν τον κίνδυνο να το παρακάνουν. Αυτό που είναι καλό για τα κέρδη δεν είναι πάντα καλό για το ηθικό των πελατών. Και οι αγορές ταξιδιών συνδέονται με τα συναισθήματά μας. Μακριά από το σπίτι, οι ταξιδιώτες είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι όταν οι πτήσεις καθυστερούν ή τα ξενοδοχεία είναι υπερπλήρη: δεν είναι μόνο μια χαμένη εμπειρία, αλλά ένα πρόβλημα που μπορεί να τους αφήσει ξεκρέμαστους.
